ODMD (Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği) verilerine göre otomobil piyasası 2023 rakamlarını az bir farkla geçerek toplam pazarda yeniden rekor tazelemiş oldu. 2023 Ocak -Aralık perakende satışları 1.232.635 araç (otomobil + hafif ticari) iken, bu sayı 2024 sonu için 1.238.509 oldu.
Böylece 2024 yılı beklenenin çok üstünde kapanarak, 2023 sonunda iç pazarın daralacağı yönünde ortaya çıkan olumsuz tahminler önemli oranda aşılmış oldu. Otomotiv sektörü, geçen yıl artan faizler ve piyasada durgunluk beklentisi nedeniyle hedef küçültmüş ve buna göre hazırlıklarını yapmıştı. Ancak birçok başka faktörün de etkisiyle satışlarda düşüş gerçekleşmedi.
Bunların başında otomobilin eskiden olduğu gibi bir yatırım aracına dönüşmesi geliyor.2023’ten beri artan kurlar, fiyatlar ve ÖTV indirimi beklentisinin kırılmış olması talebi artırıyor. Bunun yanında 2024 satışlarında engelli araçlar 170.000 üzerinde bir rakama ulaştı ve sonunda bununla ilgili yeni düzenleme geldi.
Yükselen elektrikli araç ve hibrit araç talebi de önemli oranda etkili oldu. Toplamda 2024 pazarının %26’sı elektrikli ve hibrit araçlardan oluşuyor-ki bu rakam 2023’e göre katlanarak gelen bir artışı ifade ediyor. Dolayısıyla yeni teknolojilerin de tüketici talebini öne çekerek satışları artırdığı söylenebilir. Bunun hangi oranda olduğu ise önümüzdeki yıllarda daha net ortaya çıkacak.
İlk olarak engelli araçlardaki +5 yıl düzenlemesinin, sıfırdan ikinci ele bir talep kayması yaratacağı söylenebilir. Ancak bunun sınırlı bir etki yaratması bekleniyor.
Bir diğer faktör de düşmesi beklenen kredi faizleri. Faizlerdeki düşüş beklentisi belli bir orana kadar otomobil alımlarını erteleme riski barındırıyor bu da 2025 boyunca etkili olabilir. Geçmişte yaşanan tecrübeler, faizler artarken daha yüksek faizden kaçmak için satışların geçici olarak arttığını, düşerken ise düşme beklentisi nedeniyle talebin ertelenmesi sonucu satışların azaldığını gösteriyor. Başka bir deyişle, ekonomideki canlanma otomotiv piyasasında orta ve uzun vadede katalizör etkisine sahip olmasına rağmen kısa vadede olumsuz etki yaratabiliyor.
Öte yandan kredili araç satışlarının faizler nedeniyle 2024’e neredeyse hiç etki etmediğini belirtmek gerekiyor. Ancak bu durum, peşin ödemeli otomobil alımı yapacak olsalar bile, bir kısım bireysel tüketicinin kredilerin daha fazla düşmesini beklemesi gibi bir sonuç da doğurarak satışlarda bir nebze düşüşe sebep olabilir. Pazardaki ağırlığı daha az olan hafif ticari araçta ise faizlerdeki düşüş, ticaretin dinamiği gereği piyasada görülebilecek bir canlanmaya paralel gideceği için mutlaka olumlu etki yaratacaktır.
ÖTV matrahlarına baktığımızda ise ise çok uzun süredir güncellenmediğini bunun da fiyatların artışına yol açtığını eklemek gerekiyor. Matrah dilimlerinin yükseltilmesi özellikle küçük araçlar için daha düşük ÖTV oranları anlamına geldiği için sektörün de bu yönde beklentisi arttı. Bu durumu değerlendiren ODMD Başkanı Ali Haydar Bozkurt yaptığı açıklamada “"Mevcut durumda matrah tutarı 280 bin Türk lirasını aşan otomobiller, 1600 cc altı motor hacmi için en üst özel tüketim vergi dilimi olan yüzde 80’lik vergi dilimine tabi oluyor. Uzun zamandır bu tanımlamalarda güncellemeler yapılmadı ve bizim talebimiz bu matrahlarda bir güncelleme yapılmasının şart olduğu yönünde. Düşük vergi diliminde yer alan araç seçeneklerinin artması ve daha geniş kesimlerin araçlara ulaşabilmesi için günümüz koşullarına uygun bir matrah düzenlemesi yapılmasının faydalı olacağına inanıyoruz" dedi.
Bütün bu olumsuz faktörler yanında, elektrikli araç teknolojisinin alt bileşenleri olan şarj istasyonları ve şarj süreleri gibi birçok altyapısal gelişmeler ve netice olarak talebin katlanarak artması otomotiv sektörü adına dengeleyici bir unsur olarak görülüyor.
2025’in ilk günlerinde gördüğümüz sıfır araç zamları ise şu an itibarı ile ortalama %4 civarında seyrediyor. Distribütör firmaların yeni model yılına geçerken zam yaparak eski model yılına göre farklılık yaratması her sene görülen bir uygulama. Ocak zamlarının büyük bir fiyat farkı yaratmamış olması da sektör açısından başka bir iyi gelişme olarak sayılabilir. Döviz kurlarında faiz indirimine rağmen kayda değer bir artış olmaması da başka bir olumlu etken.
Pazara her gün yeni marka ve modellerin etkin bir şekilde girmesi ise bir diğer itici faktör olarak değerlendiriliyor. BYD’nin Türkiye’de yatırım kararı ve yüsek adetlerle piyasaya girmiş olması, TOGG’un yeni T10F modeli, piyasaya girecek A ve B segment yeni modeller, Transporter’in Türkiye’de üretime başlaması, her markanın hibrit ve elektrikliye büyük bir hızla geçmesi, yerlilik oranları için getirilen teşvikler de dikkate alındığında pazarda büyük bir daralmanın olması beklenmiyor. Otomotiv sektöründeki genel beklenti, yıllık 1 milyonun altına artık hiç geri dönülmeyeceği yönünde.
Yine de tüm uzmanlar, gerektiğinde ÖTV matrah güncellemesi veya farklı sektörel tedbirler devreye alınarak otomotiv piyasasına gerekli desteğin sağlanabileceği konusunda birleşiyor.
Tüm Marka ve Modelleri Sizin İçin Araştırıyoruz
Siz de araç karşılaştırma sayfamızdan birbirinden farklı özelliklere sahip araçlara tek bir tıkla göz atabilir ve dilediğiniz araçları anında karşılaştırabilirsiniz.
Sifiraracal.com, sitemiz üzerinden otomobil kampanyalarını inceleyebilir, tek bir tıkla sıfır araç kampanyalarına ulaşabilir ve anında size özel ücretsiz fiyat teklifi alabilirsiniz.