Araba Parçalarından Bir Olan Aks Nedir? Ne İşe Yarar?
Araçların birbirinden farklı birçok parçası vardır ve her bir parçanın ayrı bir görevi ve işlevi olduğu için, her bir parça araçlar için son derce önemlidir. Bu yazımızda araç sahiplerinin çok duyduğu bir araç parçasından bahsedeceğiz.
İlk olarak aksın ne olduğundan bahsedelim. Aks, halk arasında dingil olarak da bilinir. Araçtaki en önemli görevi diferansiyel sisteminden çıkan dönme hareketini aracın tekerlerine ileten parça olarak tanımlayabiliriz. Diferansiyeller aracılığı ile ortay çıkan dönme kuvvetinin bir şekilde tekerlere iletilmesi ve aracın hareket ettirilmesi gerekir. Ve bu parçanın binlerce defa aynı işlevi yerine getirecek derecede sağlam yapıda olması son derece önemlidir. Aks işte tam da bu görevi yerine getirir. Çelik yapısı ile de çok sağlam olan aks, periyodik bakımlarının yaptırılması halinde uzun yıllar boyunca aynı görevi aksamadan yerine getirmeye devam eder.
Aks sadece motordan çıkan ve daha sonra diferansiyel sitemi ile devam eden dönme gücünü tekerlere iletmek ile yetinmez aynı zamanda bu görevi yerine getirirken aracın ve içinde bulunan yolcuların da yükünü çeker. Ayrıca virajlarda, aracın hızlanması esnasında ya da frene basıldığında da konforlu bir sürüş ortaya çıkmasını sağlayan parçaların başında yine aks gelir.
Akslar aracın sağında ve solunda olmak üzere iki adettir. Akslar tek parça metaller değildir. Askları da oluşturan belli başlı parçalar vardır. Bu parçalar, keçe, rulman ve körükler olarak bilinir. Ask rulmanları, aksın merkezlenmesini sağlarken, aks keçeleri ise aks kovanına monte edilerek dönme işlemi sırasında yağın akmasını engeller ve bu sayede aksın tahrip olmasını ve zarar görmesini engeller. Aks körüklerine gelince, bir nevi koruyucu görevi vardır. Bu körükler aksın hem içinde hem de dışında yer alarak aksın içine girebilecek yabancı maddelerin engellenmesini sağlar.
Her araçtaki aksların boyutu aynı olmayabilir. Önden çekiçli araçlar ile arkadan çekiçli araçlarda bulunan aksların boyutu farklılık gösterir. Çünkü aracın önden çekiçli ya da arkadan çekiçli olması ortaya çıkacak dönme kuvvetini ve aracın merkezi ağırlığını değiştireceği için kullanılacak akslar birtakım hesaplamalar doğrultusunda belirlenir ve araçta kullanılır.
Özellikle aşırı yük ya da çukur ve tümseklere ani ve sert girişler aksların zarar görmesine neden olabilir. Bu tür arızalar büyük kazaların oluşmasına neden olacağı için araçta alışık olmadığınız ses ya da farklı bir durum ile karşılaşır iseniz aracın bakımını yaptırmanız gerekir.
Giriş
